Nodig de wereld uit op je bank

Heb je behoefte aan een vakantie in een exotisch land maar ontbreekt het je aan tijd, geld of een goede reispartner? Haal dan een stukje van de exotische wereld naar je eigen huis.

Couchsurfing. Een perfect voorbeeld van hoe internet mooie ontmoetingen kan faciliteren. Je maakt een profiel aan op de website www.couchsurfing.com en je geeft aan wanneer je je huis openstelt voor reizigers, zodat zij een aantal nachten kunnen blijven slapen. Volledig gratis, surfers betalen met respect en oprechte interesse. Uiteraard is het aan de host te bepalen wie wel en wie niet welkom is.

Sinds 2010 bied ik zo nu en dan een stukje van mijn woning aan een reiziger aan. Destijds woonde ik in een zeecontainer. Het is soms even schipperen om in een kleine ruimte enkele dagen harmonieus samen te leven met een wildvreemde. Inmiddels heb ik meer ruimte om me heen, maar nog steeds is couchsurfing een kwestie van geven en nemen.

Een veelgehoorde kritische noot van de 'tegenstanders' van couchsurfing: wat levert het je op? Je krijgt er niets voor en het kost je een hoop tijd en energie. Financieel levert het je inderdaad niets op. Sterker nog: je kredietwaardigheid gaat er zelfs iets op achteruit, want veel couchsurf hosts, zoals ik, vinden het leuk hun surfers te trakteren op een diner en een ontbijt. Wanneer je van tevoren duidelijke verwachtingen hebt over wat het je oplevert, dat kan de daadwerkelijke ervaring waarschijnlijk alleen maar tegenvallen. Maar als je open en zonder verwachtingen in de ontmoeting stapt, dan kun je verrast worden. Je dompelt je even onder in het leven van iemand die op een andere lengte- en breedtegraad dan jij woont.

Nog steeds denk ik regelmatig terug aan de blijvende mooie herinneringen. Ik hostte een net afgestudeerde Amerikaan die regelrecht vanuit Schiphol naar me toe was komen fietsen. Ik was zijn eerste host en op die fiets wilde hij, samen met twee minuscule fietstassen, in acht maanden tijd Europa doorfietsen. Aan het einde van zijn trip kwam hij terug en vertelde zijn verhaal.
Een verlegen meisje uit China knipte met een nagelschaartje een prachtig kunstwerk en gaf het aan mij. De betere Chinese chirurgische precisie. Een Argentijn had alle attributen en ingrediënten meegenomen om de nationale oudemannendrank met me te drinken en een groenharige hippie uit Brighton liet me de Amsterdamse krakersscene zien. Een conservatieve Texaan deelde voor het eerst van zijn leven een goocheltruc en een meisje uit Finland leerde me een traditioneel Fins pianonummer.

Terwijl ik rustig in mijn huis zit, komt de wereld bij me langs. De ontmoetingen zijn kort, meestal twee tot vier dagen, en door die voorbijgaande aard zijn mensen bereid veel over hun leven te delen.

Nog steeds heb ik contact met een handjevol van mijn surfers. Volgend jaar ben ik zelfs uitgenodigd op een bruiloft in Polen.

Foto: sinds kort vraag ik mijn surfers een fictieve postzegel te ontwerpen die zij representatief vinden voor hun land.

Vacature: straatnamenbedenker

Laatst reed ik over de Laan der lenigheid via de dorpsdrietonde naar de Weg van de weifeling. De tocht geschiedde per viltstift in een stad die nooit zal bestaan.

Het is jaloersmakend hoeveel haast onverhulde creatielol er aan sommige straatnamen kleeft. Je zou graag aanwezig zijn bij de vergaderingen die ten grondslag liggen aan grappige straatnamen. Volgens mij wordt daar heel wat afgelachen. Wat te denken van het Goed geluimd hof? Of Gaandeweg? Of het Gebed zonder End?

Straatnamenbedenker. Zou het een officieel beroep zijn? Ik denk het niet. Maar wat niet is, kun je wel in het leven roepen. Zo zat ik pas met twee A4'tjes, een pen en een zwarte stift een volkomen fictieve stad te designen opgebouwd uit straten met rare namen, zoals het Hof der complimenten, de Lineaallaan en de Straat der straten (gesitueerd in de wijk der rechtlijnigheid). Ik probeerde de straten zoveel mogelijk naar zichzelf te laten verwijzen. Zo eindigt de Weg van de weifeling in een groot vraagteken, de Isolementskade is op geen enkele manier verbonden met andere straten en de Cul de sac der correchtheid is een doodlopende weg die de vorm aanneemt van een grote 'Check!!!'-vink. Ook dubbelingen in namen zijn te verleidelijk niet te gebruiken: de Van der Laan laan, het Vonhof hof of de Zijde zijde. Als je alle straten hebt gemaakt, kun je de tussenliggende ruimte inkleuren, zodat de straten meer uit je tekening springen.

Wat levert het je op? Goede vraag. Behalve een erg leuke avond aan de tekentafel, verruimt het ook je blik: hoe is een stad precies opgebouwd en wat zijn populaire thema's voor straatnamen en welke (waarschijnlijk) helemaal niet? Dat er geen themawijken zijn van psychiatrische stoornissen of natuurrampen, is te begrijpen. Maar waarom is er geen 'Wijk van extase'? Met de Geweldigstraat, de Denderenddreef en de Waanzinnigweg. Kortom: het leidt tot verwondering binnen de bebouwde kom. Een als je je fictieve stad ook nog op een prominente plek ophangt (zoals ik tegen de achterwand van de wc), dan kan dat meteen een leuk gesprek opleveren met je gasten over de meest bizarre straatnamen en de fijne mogelijkheid een postbus te kunnen nemen als uitvlucht wanneer je een gênant adres hebt.

Poëzie voor de geheime dienst

Een triomfantelijk paarse trui, een fotokopie van het oneindige, een eeuwigheid is als het gevoel van vallen in een gat. Aparte associaties? Klopt! Dit zijn allemaal voorbeelden van blackout poerty.

In sommige landen gebeurt het nog steeds: de geheime dienst maakt enveloppen open, leest de brief, streept de onwelkome passages door met een onverbiddelijke zwarte stift, plakt de enveloppe weer dicht en laat het nietszeggende tegoed afleveren bij de geadresseerde.

Onlangs kwam ik erachter dat deze streepactiviteit ook iets heel moois kan opleveren: poëzie!
Het werkt zo: pak een willekeurige pagina van een krant, een suffertje of een derdehands boek. Ga op die pagina op zoek naar woorden die een mooi, verrassend of absurdistisch geheel vormen. Onderstreep die woorden met porloot. Het liefst niet meer dan één woord per keer, zodat alle woorden ook echt op zichzelf staan en jouw tekst op geen enkele manier verbonden is met de originele tekst. Als je het idee hebt dat je alle woorden die je wilt gebruiken met potlood hebt onderstreept, check je of ze ook echt een mooi en goedlopend geheel vormen. De woorden moeten in de normale leesrichting kloppen. Alles ok? Dan is het tijd om de geheime dienst beambte in je naar boven te laten komen. Neem een zwarte stift ter hand en streep alle niet bruikbare passages door. Gum vervolgens de potloodstreepjes onder je witte woorden weg, et voilá: een artistiek residu van woorden.

Voor mij werkt blackout poetry verslavend. Het is een soort cryptogram waarbij creativiteit om de hoek komt kijken. Je schrijft zonder één letter op papier te zetten. Je stuurt de tekst en de tekst wordt tegelijkertijd gestuurd. Soms mis je nét dat ene woord om je zin tot een volmaakte voltreffer te maken. Dan zit er maar één ding op: je oorspronkelijke plan overboord gooien en je voegen naar de grenzen van de tekst. En dan blijken die grenzen soms enorme mogelijkheden te bezitten, want als je niet kunt schrijven wat je wilt, dan moet je roeien met de riemen die je hebt en dat leidt tot woordcombinaties die je nooit spontaan zou bedenken en die wellicht ook nog nooit op de wereld zijn bedacht. Mooie verrassingen.

Het is een leuke activiteit om met een groepje vrienden te doen: geef iedereen twintig minuten, een pagina en een stift en bekijk na afloop welke vondsten er gevangen liggen in een uiteenzetting over de zwenkmarges van vrachtwagens. Wil je er een echte artistieke competitie van maken? Kopieer dan een aantal keer dezelfde pagina en laat je verbazen over de diversiteit van de uitkomst.

Geef je oude krant een tweede leven. Bekijk hier een tutorial:

Wat is geluk binnen de bebouwde kom?

Tijd en geld. Maar al te vaak sluiten deze twee begrippen elkaar uit. Carrièretijgers werken vaak zó hard dat ze weliswaar een goed gevulde bankrekening hebben, maar nauwelijks tijd hebben om ook te genieten van de zaken waaraan ze hun geld besteden. Echte workaholics versnipperen soms in één keer drie maandensalarissen om in een torenhoog euro-per-seconde-ratio keihard te genieten van een exotische vakantie, om zich daarna weer onder het juk van de routine onmisbaar te maken in het bedrijfsleven.

Royaal in je tijd zitten leidt soms tot verveling. Zeker als je altijd bent gewend amusement te kopen en dat ineens niet meer kan, bijvoorbeeld doordat je je baan bent verloren. Onlangs belde een oud-klasgenoot me op: ze was haar baan bij een vooraanstaand bedrijf verloren. Naast solliciteren, wilde ze heel graag 'genieten van al die heerlijke tijd, het liefst op een zo goedkoop mogelijke manier'. Maar hoe? Kon ik haar misschien adviseren? Ze herinnerde me aan een uitspraak die ik ooit gedaan had: 'Sommige mensen zijn verslaafd aan geld, ik ben verslaafd aan tijd'. Als bijna dertigjarige vrouw, had ze nog nooit geleerd zichzelf op een niet-monetaire manier te vermaken, daarom hoopte ze dat ik haar kon vertellen hoe ze zichzelf bezig kon houden.

Ik vertelde mijn vrienden hoe ik mijn oud-klasgenoot had geadviseerd: loop door je wijk met een camera om de 'prachtige lelijkheid' artistiek vast te leggen en deel je foto's online, houd een droomdagboek bij, creëer je eigen gedicht door in een krantenartikel systematisch alle niet-bruikbare woorden door te strepen en een artistiek residu over te houden (deze streepkunst heet blackout poetry), ga voedselpakketten inpakken bij de voedselbank, nodig de wereld uit op je bank met couchsurfing, ga één middagje vermomd als dakloze bij een supermarkt staan om te ervaren hoe het is je hand op te houden, schrijf je in voor een proefles voor een sport die je afschuwelijk lijkt, etc. Wat bleek? Veel van mijn vrienden gaven aan geen van deze suggesties ooit zelf geprobeerd te hebben, het zou zelfs niet in hun hoofd opgekomen zijn. De meesten werden erg geïnteresseerd in mijn manier om me te vermaken met gratis entertainment.

De reacties van mijn vrienden hebben me aan het denken gezet. Blijkbaar is de manier waarop ik mijn vrije tijd invul niet-alledaags. Op deze blog Geluk binnen de bebouwde kom wil mijn visie op een waardevolle vrijetijdsbesteding delen. Ik geloof dat er zo veel avontuur, verrijking en creatieve momenten te vinden zijn op een steenworp afstand van eenieders huis. En dan kan een gelimiteerd budget een voorrecht zijn. Je activiteiten worden creatiever, het contact met anderen echter, je blik op de wereld gaat open en je comfortzone wordt groter doordat je uit je comfortzone durft te stappen.